Γεννιέσαι κορίτσι, σε ένα κόσμο που σε βομβαρδίζει με πολλαπλά μηνύματα για το τι πρέπει να είσαι, πώς πρέπει να είσαι και πώς να συμπεριφέρεσαι.
Και μέσα σε όλο αυτό αναζητάς ποια είσαι. Και όταν κάπου ισορροπείς (αν το πλαίσιο είναι ευνοϊκό)… ίσως γίνεσαι μαμά.
Και η απάντηση στο ποια είμαι γίνεται αυτό. Εκπαιδευμένη καθώς είσαι στην ευελιξία και την ανταπόκριση σε αιτήματα των άλλων, αγκαλιάζεις τη νέα σου ‘ταυτότητα’.
Και καθώς η οδηγία για αφοσίωση είναι ξεκάθαρη ξεχνάς πως η μητρότητα είναι ο καινούργιος σου ρόλος εκεί που βρέθηκες να είσαι, δεν είναι ταυτότητα.
Ένας ρόλος… μάλλον ο πιο σπουδαίος και με τη μεγαλύτερη ανταμοιβή, όχι όμως ο μοναδικός (εκ των πραγμάτων δηλαδή, αφού προϋπήρχες των παιδιών σου και θα συνεχίσεις να υπάρχεις ακόμη και όταν αυτά θα έχουν ανοίξει φτερά).
Υπάρχει μια διαφορά ανάμεσα στο να αγκαλιάζουμε αυτό που θεωρούμε ότι είμαστε και στο να αφηνόμαστε με αποδοχή εκεί που μας βρίσκουν οι εκάστοτε συνθήκες της ζωής μας. Το ‘είμαι’ είναι στατικό, όπως ένας βάλτος. Το ‘βρίσκομαι’ εμπεριέχει την έννοια της ροής.
Αν θεωρούμε ότι, κυριότερα και πρώτα από όλα είμαστε ‘μαμάδες’ υπάρχει ο κίνδυνος να αποκλείσουμε ή άθελα μας να αγνοήσουμε άλλα πράγματα ή ιδιότητες της φύσης μας και να κατασκευάσουμε μια μονομερή αυτοαντίληψη. Όπως ακριβώς όταν με ένα φακό, σε σκοτεινό δωμάτιο, επιλέγουμε να φωτίσουμε μια πλευρά ή γωνιά του χώρου, κρατώντας όλα τα υπόλοιπα στο σκοτάδι.
Και πώς να φωτίσεις όλο το δωμάτιο όταν εκείνη τη στιγμή το ένστικτο σου επιβάλλει να φωτίζεις το μικρό ανυπεράσπιστο πλάσμα του οποίου η ύπαρξη εξαρτάται από εσένα;
Η απάντηση στο μυαλό μου είναι απλή (αυτό δεν σημαίνει ότι είναι και εύκολη βέβαια). Ζήτα από κάποιον να σου ανάψει το φως! Δεν είσαι μόνη σου στο σκοτάδι! Μαζί σου κάθονται εκατομμύρια μανούλες. Ίσως στο ίδιο δωμάτιο (ελπίζω) να βρίσκεται ο σύζυγος (συν+ζυγός) ή στο διπλανό οι δικοί σας γονείς ή φίλοι.
Και όταν το φως ανάψει, αυτό δεν σημαίνει ότι θα αγαπάς λιγότερο! Μάλλον θα συνεχίσεις να εστιάζεις στο μωρό σου από ενσυνείδητη επιλογή! Η προσοχή σου θα παραμείνει εστιασμένη εκεί που η ανάγκη, η συνείδηση και η θέληση σου το επιβάλλει όμως η επίγνωση του εύρους της ύπαρξης σου θα παραμείνει επίσης για να σε εξισορροπεί.
Η ματιά σου δεν θα μετακινηθεί, η προσήλωση σου δεν θα αλλάξει, η ανταπόκριση σου δεν θα μειωθεί, όμως η οπτική σου θα διευρύνθεί. Η διεύρυνση μετατρέπει το καθήκον σε επιλογή και εσένα από παθητική δέκτη προσδοκιών σε ενεργή δράστη (δράω-δρῷ = ενεργώ, κατορθώνω) στη ζωή σου.
Και όταν το μικρό σου ήσυχα αποκοιμηθεί και όταν με τους μήνες και τα χρόνια σιγά σιγά ξεπεταχτεί θα μπορέσεις να στρέψεις το βλέμμα σου γύρω γύρω και να δεις τι άλλο έχει εκεί που βρίσκεσαι. Σίγουρα κάτι υπάρχει. Ακόμη και αν ο διακόπτης δεν είχε ανάψει. Σε αυτή την περίπτωση ίσως πιο δύσκολα να τον εντοπίσεις στο σκοτάδι όμως θα τον βρεις!
Υπάρχουν πολλά πλεονεκτήματα στο να κρατάμε το φως ανοιχτό. Πολύ ευχάριστα συμμερίζομαι την άποψη ότι αυτό που επιτυγχάνουν οι μητέρες σε καθημερινή βάση αγγίζει τα όρια της υπερδύναμης.
Η πραγματικότητα όμως είναι ότι είμαστε άνθρωποι με περιορι(α)σμούς και όπως κάθε έμβιο ον χρειάζεται πηγές ενέργειας για να ζει, έτσι κι εμείς. Το φως από την αρχή της δημιουργίας του κόσμου συμβολίζει την πηγή της ενέργειας (και όντως είναι). Η επαφή με τα αποθέματα της ύπαρξης μας είναι αυτό που στο τέλος της ημέρας θα ωφελέσει και τα παιδιά μας με πολλαπλούς τρόπους και σε πολλά επίπεδα (όμως αυτό είναι θέμα για άλλο άρθρο).
Η μητρότητα δεν είναι αυτοσκοπός. Είναι ένας δύσκολος μεν, όμορφος δε (δηλαδή αμφιθυμικός!) σταθμός ζωής. Ο Κεντρικός, θα έλεγα (βλέπε Σύνταγμα ή Ομόνοια), όπου διασταυρώνονται οι περισσότερες γραμμές του Μετρό. Παραμένει όμως ένας σταθμός.
Δεν ξέρω ποια είσαι. Ξέρω όμως που βρίσκεσαι γιατί βρίσκομαι και εγώ εκεί. Κράτα το φως ανοιχτό γιατί έτσι θα αλλάξουμε τον κόσμο!
Της Βασιλικής Λοΐζου.
Καθηγήτρια Συμβουλευτικής και Συστημική Ψυχοθεραπεύτρια (BACP, EFTA)
