Τι δεν πρέπει να ακούσει ποτέ ένα παιδί από τους γονείς του
Πριν γίνουμε γονείς ήμασταν και εμείς παιδιά. Σαν παιδιά λοιπόν, ακούγαμε από τους γονείς μας φράσεις που μας γέμιζαν χαρά και αυτοπεποίθηση και φράσεις που ίσως μας κόστιζαν συναισθηματικά λιγάκι παραπάνω. Κάποιες από αυτές τις κουβαλάμε ακόμα. Είτε υποσυνείδητα, είτε συνειδητά.
Καταλαβαίνω απόλυτα πως είναι αυτές οι στιγμές τις μεγάλης κούρασης, που μπορεί να ξεφύγει κάτι από το στόμα σου χωρίς, τις περισσότερες φορές να το εννοείς πραγματικά. Όμως όπως πολύ καλά γνωρίζεις τα λόγια πονούν πολύ περισσότερο από τι πράξεις και μένουν χαραγμένα στο μυαλό. Όλοι κουβαλάμε στις αποσκευές μας τραύματα και γνωρίζουμε πόσο δύσκολο είναι να τα ξεφορτωθούμε. Ας φροντίσουμε να μην κουβαλούν και τα παιδιά μας στις δικές τους αποσκευές λόγια που δεν θα τους επιτρέψουν να σταθούν γερά στα πόδια τους.
Οφείλουμε να μεγαλώσουμε τα παιδιά μας, όσο το δυνατόν πιο υγιή τόσο σωματικά, όσο και ψυχικά. Να είναι ευτυχισμένα, συναισθηματικά ισορροπημένα, γεμάτα αυτοπεποίθηση και πίστη στον εαυτό τους. Να ανακαλύψουν το σκοπό τους και να αγαπούν τον εαυτό τους όπως ακριβώς είναι, χωρίς μέτρο και σύγκριση.
Σαν γονείς, θα πρέπει να προσέχουμε πως μιλάμε στα παιδιά μας, να προσπαθούμε να τα ενθαρρύνουμε και όχι να τα αποθαρρύνουμε. Για να συμβεί αυτό θα πρέπει να μην αναφέρουμε φράσεις όπως:
- ‘’Δεν πρέπει να αισθάνεσαι έτσι.’’
Συναισθήματα όπως ο φόβος, η λύπη, η απογοήτευση. Είναι το ίδιο συνηθισμένα στα παιδιά, όπως και στους ενήλικες. Είναι απολύτως λογικό να έρχονται αντιμέτωπα με τα αρνητικά συναισθήματα τους και αυτό είναι και το σωστό. Δεν αντέχουμε να βλέπουμε τα παιδιά μας να τα βιώνουν, όμως πρέπει. Εμείς, σαν ενήλικες προσπαθούμε ακόμα να αποφεύγουμε τα δυσάρεστα συναισθήματα μας, κάνοντας κακό στον εαυτό μας. Ίσως γιατί έτσι μάθαμε από μικροί, να δεχόμαστε με προθυμία κάθε όμορφο συναίσθημα και κάθε άσχημο να το θάβουμε βαθιά μέσα μας.
Δεν πρέπει να καθοδηγούμε τον τρόπο σκέψης των παιδιών μας. Αν τους υποδεικνύουμε μονίμως τον τρόπο που θα πρέπει να αισθάνονται τότε τα ίδια δεν θα αγαπήσουν ποτέ τον αληθινό τους εαυτό. Θα νιώθουν πως τα συναισθήματα τους είναι λάθος και θα απορρίπτουν τον τρόπο σκέψης τους. Δεν θα νιώθουν ασφάλεια εκεί έξω, θα προσποιούνται και θα πνίγουν τα συναισθήματα τους προκυμμένου να είναι αποδεκτά από τους γονείς τους και από τον περίγυρό τους.
- ‘’Δεν θα μπορέσεις ποτέ να το κάνεις αυτό.’’
Δεν χρειάζεται πολύ σκέψη να αντιληφθούμε πως λέγοντας κάτι τέτοιο στο παιδί μας του κόβουμε αμέσως τα φτερά. Δεν είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε τις δυνατότητες που μπορεί να έχει ένα παιδί και τί μπορεί στα αλήθεια να πετύχει. Ας τα αφήσουμε ελεύθερα να δημιουργήσουν, να ονειρευτούν και να πετύχουν. Να ανυψωθούν, έχοντας πίστη στις δυνατότητες τους. Να ονειρευτούν και στο τέλος να ευδοκιμήσουν. Θα γνωρίσουν εκεί έξω αρκετούς που θα θελήσουν να τους κρατήσουν χαμηλά, ας φροντίσουμε να έχουν τα εφόδια να το αντισταθμίσουν.
- ‘’ Χαράμισα την ζωή μου για να σε μεγαλώσω.’’
Η γλώσσα κόκκαλα δεν έχει και κόκκαλα σπάει λέει πολύ σοφά ο λαός. Όλοι κάνουμε λάθη και είναι ανθρώπινο. Σκεφτείτε όμως ένα μικρό παιδί, που στα δικά του μάτια εσείς είστε ο κόσμος όλος, πόσο μη αποδεκτό θα το έκανε να μοιάζει μια τέτοια κουβέντα. Όταν χρησιμοποιούμε την γλώσσα του μίσους, μεταμορφωνόμαστε στα μάτια των παιδιών μας, στους κακούς ήρωες των παραμυθιών. Αυτούς που τόσο καιρό τους λέγαμε πως δεν υπάρχουν στ’ αλήθεια. Και να που στέκονται μπροστά τους!
Το να μην νιώθει ένα παιδί επιθυμητό από τους γονείς του, συνθλίβει για το ίδιο τον πραγματικό λόγο της ίδιας της ύπαρξής του. Η απόρριψη του παιδιού από το γονέα δημιουργεί συναισθήματα φόβου και εγκατάλειψης. Σαν ενήλικες, έχουμε υποχρέωση να σκεφτόμαστε διπλά και τριπλά τα λόγια μας. Αν νιώθουμε μεγάλη ένταση, καλύτερα να απομακρυνόμαστε για λίγο και να επανερχόμαστε με μεγαλύτερη ψυχραιμία να αντιμετωπίσουμε οπουδήποτε διένεξη.
- ‘’Μα γιατί να μην μοιάζεις λίγο στην/ον αδερφή/ό σου.’’
Αποκλείεται αν έχετε αδέρφια να μην είχατε ακούσει κάτι αντίστοιχο από τους γονείς σας. Κάθε παιδί είναι διαφορετικό, σκέφτεται διαφορετικά, αγαπάει διαφορετικά, ακούει διαφορετικά. Όταν μπαίνει το μέτρο σύγκρισης στην ζωή του, αρχίζει να αντιμετωπίζει ταυτόχρονα συναισθήματα όπως ντροπή, ενοχή, κατωτερότητα. Νιώθει κατώτερο που το αδερφάκι του είναι πιο έξυπνο, νιώθει πως μειονεκτεί που το αδερφάκι του κάνει περισσότερα αστεία, ντρέπεται που είναι λιγότερο καλό στα μαθήματα.
Η σύγκριση δεν θα φέρει την συμπεριφορά που θα επιθυμούσατε να έχει το παιδί σας. Θα φέρει, ένταση και πολλές συγκρούσεις. Θα δημιουργήσει αρνητικό κλίμα μεταξύ των παιδιών, που κανείς δεν γνωρίζει το κόστος που θα έχει αυτό μεγαλώνοντας, στην μεταξύ τους σχέση. Προσπαθήστε να τονίζεται τα καλά χαρακτηριστικά του παιδιού σας, τις επιτυχίες και όχι τις αποτυχίες.
Να εστιάζεται στο καλό, μόνο έτσι θα δείτε το παιδί σας πραγματικά ευτυχισμένο. Και ας μην είναι ο καλύτερος μαθητής της τάξης. Θα είναι χαρούμενο και θα νιώθει αγάπη και αποδοχή, αυτά είναι πολύ πιο σημαντικά εφόδια για την ζωή του απ’ ότι οι επιδόσεις του στο σχολείο.
- ‘’Πρέπει να ντρέπεσαι γι’ αυτό που έκανες.’’
Μπορεί να ακούγεται σαν μια μορφή επίπληξης για μια ανάρμοστη συμπεριφορά. Δεν είναι. Το συναίσθημα της ντροπής το γνωρίζουμε πολύ καλά όλοι. Αναλογιστείτε το κόστος που θα προκαλούσε στην προσωπικότητα του παιδιού σας το συναίσθημα της ντροπής. Η ντροπή μπορεί να κάνει έναν άνθρωπο να χάσει όλη του την ζωή.
Νιώθοντας ντροπή οδήγησε στην απομόνωση, απομόνωση από τους υπόλοιπους ανθρώπους, απομόνωση από τις ευκαιρίες, απομόνωση από την ευτυχία, την αγάπη και πολλά άλλα όμορφα συναισθήματα. Μην κάνετε το παιδί σας να νιώθει ντροπή για αυτό που είναι. Θα πονάει πολύ, για μια ζωή! Μπορείτε να του μιλήσετε, να του εξηγήσετε γιατί ήταν λάθος η συμπεριφορά του. Δίνοντας του σωστά επιχειρήματα θα αντιληφθεί το λάθος του και ίσως την επόμενη φορά να σκεφτεί και να μην το επαναλάβει.
- ‘’ Αυτό που λες είναι ανόητο.’’
Και κάπου εδώ, αποτρέπουμε τα παιδιά μας από το να δημιουργήσουν μια δυνατή προσωπικότητα. Τα αποτρέπουμε από το να οικοδομήσουν μια σχέση εμπιστοσύνης με τον εαυτό τους. Τα αποτρέπουμε από την δυνατότητα να νιώθουν ικανά να λάβουν μια σωστή απόφαση. Τους στερούμε την δυνατότητα να οραματιστούν ένα όμορφο μέλλον, με έντονο το προσωπικό τους στοιχείο για μια καλύτερη για τα ίδια προσωπική ζωή.
Ο σκοπός μας είναι να τα διδάξουμε ακριβώς τα αντίθετα από τα παραπάνω. Θα πρέπει να τα μάθουμε να έχουν κρητική σκέψη, φαντασία, δημιουργικότητα και να πιστεύουν στις ιδέες και τα όνειρα τους.
- ‘’Καλά το έκανες, αλλά θα μπορούσες και καλύτερα από αυτό.’’
Στην πραγματικότητα το πρώτο μέρος δεν θα έπρεπε καν να λεχθεί, αφού η συνέχεια του το ακυρώνει εντελώς. Προκειμένου να κινητοποιήσουμε θετικά τα παιδιά μας θα πρέπει να τους τονίζουμε τα καλά τους και τα άσχημα. Αυτό το ‘’αλλά θα μπορούσες’’ δημιουργεί μια αίσθηση αποτυχίας και απογοήτευσης στα παιδιά και νιώθουν πως δεν έκαναν υπερήφανους τους γονείς τους. Νιώθουν αποτυχημένα. Θα μπορούσατε να τους πείτε πως τα πήγαν πολύ καλά, πως τα καμαρώνετε και πως θα βελτιώνονται μέρα με την μέρα όλο και περισσότερο.
Θα κλείσω με ένα απόσπασμα από το υπέροχο ‘’ΤΟ ΔΩΡΟ 2’’ του Στέφανου Ξενάκη.
‘’Αυτός είναι ο ρόλος του γονιού. Να ανοίγει τα φτερά των παιδιών του κι όχι να τα κλείνει. Να τα ενθαρρύνει κι όχι να τα φοβίζει. Να τα απογειώνει κι όχι να τα προσγειώνει. Να τα μαθαίνει να ζουν και όχι να επιβιώνουν.’’
